Ik kreeg dit prachtige kleine boekje De Lengte van het Leven. Een moderne, strakke moderne vertaling door Vincent Hunink.
Als eerste introductie tot het stoïcisme las ik eerder al Ryan Holiday, die Marcus Aurelius als rolmodel nam voor zijn The Obstacle is the Way. Zeer benieuwd naar meer door Holiday en ook Ferriss‘ podcasts.
Zoals de titel als suggereert gaat Seneca in dit boekje in op de lengte van het leven, maar belangrijker nog, hoe een lang betekenisvol leven in te richten.

Mensen klagen hoe kort het leven is en hoe snel het voorbij vliegt, maar volgens Seneca is het leven niet kort gooien we het met bakken overboord. Maar het moet goed aangepakt worden.

“.. een bescheiden bezit dat wordt toevertrouwd aan iemand die er goed op past groeit met het gebruik.”

Seneca geeft richting aan het leven en formuleert een aantal adviezen voor zijn lezer. Choose Yourself, zegt Seneca. Richt je leven niet op anderen, om hen te pleasen, maar veel belangrijker is je eigen leven zo rijk mogelijk te maken.

En stel niet uit wat je wilt, denk niet de belangrijke dingen aan het eind van je leven te kunnen inhalen.

“Het is te laat te beginnen met leven bij de finish. Verstandige plannen uitstellen tot je vijftigste of zestigste, je leven willen starten op een punt dat weinigen bereiken: wat een dom gebrek aan bewustzijn van je sterfelijkheid.”

Geen tijd hebben is een hachelijk excuus. Een drukbezet mens is compleet als hij dit weet te combineren met een betekenisvol leven, voor zichzelf.

“Niets past minder bij een drukbezet man dan weten te leven, de moeilijkste leerstof die er is.
…
Het tekent een groot man, geloof me, een die uitsteekt boven de menselijke dwalingen, om niets van zijn tijd te laten weglekken.”

Het leven ligt in het nu, het verleden is geweest, daar ligt de zekerheid, de toekomst in onzeker, en het heden zo kort.

“… Het grootste verlies aan leven komt door uitstel. … Waar kijk je naar? Waar reik je naar? De hele toekomst ligt nog in het ongewisse, leef nu!”

En weet oppervlakkig geluk te vermijden, want dat is van korte duur.

“Juist het grootste en mooiste levert zorgen op… Om zo’n geluk in stand te houden is ander geluk nodig. Nieuwe wensen  formuleren is vereist zodra wensen in vervulling zijn gegaan.”

Dan komt Seneca bij het alternatief. Hoe dan te leven: door de wijzen te volgen. Door kennis te nemen van degenen die voor ons geleefd hebben en hun ervaringen in ons leven te voegen. Seneca zet ons aan tot lezen van boeken, het leven te verbreden door het te vullen met de ervaringen van de wijzen voor ons.

“Mensen die tijd maken voor wijsheid, dat zijn de enigen die rust en vrijheid hebben, de enigen die echt leven. Want het is niet alleen hun eigen bestaan waar zij goed naar kijken, heel het verleden voegen zij daar aan toe.”

Dus neem kennis van de wijzen voor ons (Seneca noemt de Grieken Zeno, Pythagoras, Democritus, Aristoteles, Theophrastus, maar je kan je een moderne varianten voorstellen).

“Elk van deze denkers heeft alle tijd, elk van hen zal een bezoeker gelukkiger en met meer liefde voor zichzelf wegsturen…”

Omhels hogere zaken want dat leidt tot een zinvol  bevredigend leven.

“Maar je kunt je ook bezighouden met heilige, hoogverheven zaken, en dan kom je heel andere dingen te weten.
…
Je moet omhoog, van de grond af… Dat brengt je in een levensstijl waarin jou veel goede inzichten te wachten staan, waarin jij deugden koestert en beoefent en lage passies vergeet. Je hebt dan weet van leven en sterven, en je kent een diepe gerustheid.”

Met grote gerustheid heb ik ook uit dezelfde serie Seneca’s Innerlijke Rust aangeschaft.