Go Set A Watchman is als het vervolg op To Kill A Mockingbird. Maar het is donkerder dan The Mockingbird.

Atticus, de morele held in de Mockingbird, valt van zijn voetstuk in de Watchman. Vooral in de ogen van zijn bewonderende dochter, Scout.

Er is geen hoop voor Atticus, die vecht tegen onrecht in de Mockingbird. De kleurlingen hebben hun eigen advocaten gekregen en zijn niet langer afhankelijk van de weinige blanken die hen verdedigen. Deze ontwikkeling heeft echter niet tot meer eenheid geleid. Het heeft meer scheiding vergroot. Het heeft argwaan gewekt tussen zwart en wit. Het heeft de balans in het dorp verbroken.

Scout worstelt met dit karakter van het Zuiden.

Dr. Finch, Atticus broer, legt haar de geschiedenis van de oorlog in het zuiden uit. Het is een strijd om hun identiteit te behouden.

“Now then, Scout,” said her uncle, “Now, at this very minute, a political philosophy foreign to it is being pressed on the South, and the South’s not ready for it – we’re finding ourselves in the same deep waters. As sure as the time, history is repeating itself, and as sure as man is man, history is the last place he’ll look for his lessons.”

The Watchman beschrijft dat scherpe verschil tussen republikeinen en democraten in de Verenigde Staten, dat we nog steeds kunnen vinden. Diezelfde identiteitsstrijd. De oorlog tussen Noord en Zuid is nog steeds aan de gang. Nergens is de strijd tussen links en rechts zo fundamenteel en ook belemmerend als hier in de VS. Ik was stomverbaasd om te lezen dat er zo weinig is veranderd.

Nog schokkender vond ik de karakterontwikkeling van Scout. The Mockingbird en The Catcher in The Rye waren deze fantastische romans waarin de jeugdige hoofdrolspelers achter hun naïeve maar authentieke zelf staan, hoe erg het ook afloopt. Maar in The Watchman wordt het idealistische, radicale karakter van Scout verpletterd en lijkt ze zich eindelijk te onderwerpen aan traagheid, ze vindt haar thuis en innerlijke stabiliteit na een grote ruzie met Atticus.

Wat een duisternis: gelijkheid faalt, ideologie faalt, cynisme en traagheid overleeft.