Ik lees in “Een jaar vrij” van Karien Hoenderdos over honjok, een term die ik nog niet kende. Honjok is een term overgenomen uit Zuid-Korea en heeft betrekking op mensen die ervoor kiezen activiteiten alleen te ondernemen. Mensen die de behoefte hebben zich los te maken van de maatschappij en haar druk om in het gareel te lopen.
De maatschappelijke acceptatie van honjok is veranderd. Waar het vermijden van sociaal contact eerder werd gezien als onacceptabel en ondermijnend voor de maatschappij, ontstaat er nu meer acceptatie. De behoefte aan autonomie, om dieper met zichzelf verbonden te zijn en het leven volgens eigen waarden te leiden, wordt meer en meer erkend.
De groep wordt ontdekt als een ‘markt’ voor nieuwe producten: ander media-aanbod, eenpersoonsrestaurants, en een aanbod van voedsel gericht op eenpersoonshuishoudens – een solo-economie.
Ik moet hierbij denken aan de boeken van de Japanse schrijvers Mieko Kawakami en Sayaka Murata waarover ik eerder schreef. In hun werk worden de donkere kanten van de Japanse maatschappij weergegeven bij mensen die kiezen ervoor om zich afzijdig van de maatschappij te houden — ‘de fabriek’, zoals het in Earthlings van Murata genoemd wordt. Misschien is de Japanse maatschappij nog niet zo ver als de Zuid-Koreaanse.
Ook bij ons zien we een toename van alleenstaanden en mensen die bewust kiezen voor soloactiviteiten. Dit wordt deels gedreven door een dieper geworteld individualisme in de westerse cultuur.
Maar er lijkt ook een verschil te zijn. Waar honjok een reactie is op maatschappelijke druk van ‘de fabriek’, lijkt het in het Westen iets te zijn uit de ‘wellness’-cultuur, bijvoorbeeld hier in Happinez en hier in Flow. Zo wordt honjok een statussymbool van onafhankelijkheid.
Zoals Klinenenberg het zegt in dit artikel in Time uit 2012 :
Today, in our age of digital media and ever expanding social networks, living alone can offer even greater benefits: the time and space for restorative solitude.
This means that living alone can help us discover who we are as well as what gives us meaning and purpose. Paradoxically, living alone might be exactly what we need to reconnect.