Ik heb de overzichtstentoonstelling van Ed van der Elsken in Stedelijk Museum bekeken. Van der Elsken is chaotisch en uitgesproken extravert. Een expressionist. Zijn films rommelig en experimenteel. De tentoonstelling is indrukwekkend, maar vooral: veel.

Ik kwam met een vol hoofd de trap af. Het boek De Verliefde Camera is de catalogus bij deze overzichtstentoonstelling. In het intro van de catalogus noemt Hripsimé Visser, de samensteller van de catalogus, het werk levendig en dynamisch genoemd. Dat lijkt me toch een understatement.   Het boek geeft een overzicht van het werk van Van der Elsken in chronologische stappen.  

Parijs. Straatfoto’s. Dan een serie die zich een liefdesgeschiedenis noemt te vormen: Love on the Left Bank. De foto’s in deze serie: grote vlakken zwart, weinig licht, grimmig. Meer lust dan liefde.  

Dan Afrika. Opnieuw nogal donkere foto’s. Waar het verhaal antropologisch is, was naar mijn idee Van der Elsken veel meer geïnteresseerd in de esthetiek van de zwarte mens. Close-ups van negers en negerinnen, en ik bedoel dat niet als scheldwoord, maar als een aanduiding voor de stijl van de foto’s. Foto’s die niet over het leven in Afrika als onderwerp hebben, maar veel meer de anatomie van de Afrikaanse mens.  

Sweet Life. Van der Elsken op zijn best: straatfoto’s van alles wat hem voor de camera komt en hij interessant vindt. hier meet Van der Elsken zich met William Klein en Robert Frank.  

Amsterdam. Straatfoto’s maar ook reportage-achtig en portretten. De individuele foto’s zijn het sterkst, opnieuw. De straatfoto’s van alledaagse zaken.  

Eye Love You. Voor het eerst kleur. Alledaagse scenes. Topper: een foto van oudere dames met zonnebrillen en in keurige jurken die twee negerkindertjes fotograferen alsof ze in de dierentuin zijn. Het plaatsvervangend schaamrood komt je op de kaken.  

Japan. Opnieuw de straatfoto’s van iemand die onbelemmerd foto’s van alledaagse onderwerpen maakt.  

Uiteindelijk was Ed van der Elsken vooral een hele goede straatfotograaf die rond probeerde te komen van zijn fotografie. Zijn straatfoto’s zijn wereldklasse.