Daniel Dennett over bewustzijn, de mierenhoop

How to Criticize with Kindness: Philosopher Daniel Dennett ...
Daniel Dennett

In de NRC van zaterdag half november (ik schreef dit jaren geleden een interview met Daniel Dennett – ergens in 2008 denk ik?). Ik hoorde trouwens toevallig van de week ook zijn TED toespraak – Conscioussness is a bag of tricks…). Hij is voor een prijs in Nederland. Over het bewustzijn van een termietenheuvel. Ik kende de gelijkenis al uit Godel, Escher, Bach  – An Eternal Golden Braid, het boek van Douglas Hofstadter. Maar ik moest denken aan Facebook en Twitter en andere siciale media, waaraan miljoenen termieten werken, en waaraan misschien ook wel een hoger bewustzijn is te extraheren door er op een andere manier, op een gepaste afstand naar te kijken. Het is natuurlijk zeer interessant, en ik geloof ook dat Hofstadter dat in GEB al doet (al zou ik het er voor moeten herlezen om dit te kunnen bevestigen) om de menselijke maatschappij, net als de termietenmaatschappij van een afstandje te bekijken, en hier een hogere betekenis aan toe proberen te kennen. Een ziel? Dzjing! zegt Hofstadter.

Onze miljarden hersencelletjes die een ziel vormen, die op Twitter zit te tikken met miljoenen soortgenoten zo een ziel vormen, met Tumblr, Facebook, Google+ en soortgenoten een ziel vormen,… Dzjing!.

Trouwens, nu we het er toch over hebben, dat wil zeggen, ik spring er met mijn gedachten naar toe, in het boek ‘The Lifebox, The Seashell and the Soul‘ bespreekt Rucker de Lifebox – een instrumentje dat je leven opneemt. Goed lezen en je ziet die mogelijkheden in de social media software. Het kastje dat je bij je draagt is niet de Lifebox, maar is slechts een medium dat je toegang geeft tot je Lifebox, door middel van een app of een website wordt je Lifebox gevuld, aangevuld met fysieke informatie over waar je bent als je incheckt, een foto neemt, een aantekening maakt, opgeslagen in de Cloud.

De cloud!… beter wordt het niet.

Dawkins’ embellished account

the selfish gene

In the 30th anniversary edition of ‘The Selfish Gene’ (2006) Richard Dawkins writes a vile but correct comment on Fred Hoyle‘s misrepresentation of Darwinism in an endnote (pp. 277-278). He ends his note:

‘Publishers should correct the misapprehension that a scholar’s distinction in one field implies authority in another. And as long as that misapprehension exists, distinguished scholars should resist the temptation to abuse it’.

Very true, though on the same page, in the note referenced on this page (page 59 of the 30th Anniversary edition), Dawkins almost falls into his own trap, saving himself with one little sentence.

richard dawkins
Richard Dawkins

The note’s text to the main text is so incredibly incorrect that it is quite funny, given he does this on the same page as his scolding on Hoyle.

In the note, Dawkins wants to explain Daniel Dennett‘s theory of consciousness. Although Dennett has tried to explain his ideas in several books, Dawkins wants to summarize Dennett’s work in this two-page note for unclear reasons.

daniet dennett
Daniel Dennett

Dawkins takes two technical ideas from the world of computers to illustrate his ideas: the concept of a virtual machine and the ‘the distinction between serial and parallel processors’. Dawkins starts out by explaining completely incorrectly what a virtual machine is. He mentions the Macintosh User Interface as an example of a virtual machine. The Mac is a great machine, but the Macintosh User Interface has very little to do with a virtual machine, and the connection with consciousness remains very unclear. Dawkins could have simply relied on the Wikipedia article for a correct description of virtual machines.

The story derails entirely when Dawkins turns to his description of ‘serial and parallel processors’. The piece is so incorrect that highlighting the individual errors here does not make sense. Since Dawkins fails to see the distinction between processors and processes, he starts wrong and worsens things in every sentence. And it’s not like this was rocket science at the time of writing. Parallel processing has been known and applied in computing since our own Edsger Dijkstra and others invented concepts like the semaphore and the indivisible instruction.

More linkages to Dennett’s work and that of his friend Douglas Hofstadter on page 59, where Dawkins discusses self-awareness and rejects ideas of self-awareness because

douglas r. hofstadter
Douglas R. Hofstadter
godel escher bach

‘it involves an infinite regress if there is a model of the model, why not a model of the model of the model …?’
The Mind’s I‘ and also ‘Gödel, Escher, Bach – An Eternal Golden Braid‘ deal exactly with these issues.

So, can we conclude that Dawkins has fallen into the trap of asserting that a scholar’s distinction in one field implies authority in another?

As I said, almost. On page 280 Dawkins saves himself, on the edge, with this little remark:

the minds eye

‘The reader is advised to consult Dennett’s own account when it is published, rather than rely on my doubtless imperfect and impressionistic – maybe even embellished – one.’
How true.

I have never had such fun with academic footnotes.